اهميت‏سرمايه‏هاى انسانى

ما گاهى روى ملتهاى ديگر اين طور حساب مى‏كنيم،وقتى هنر وفنون آنها را مى‏بينيم، جامعه آنها را مى‏بينيم،رفتار آنها را مى‏بينيم خيال‏مى‏كنيم ما يك نوع سرشت داريم و آنها سرشت ديگرى دارند.مثلا تا اسم‏آلمانيها برده مى‏شود مى‏گويند:آقا اين آلمانيها يك مغزهايى دارند.واقعاخيال مى‏كنيم كه اصلا ساختمان مغز آلمانيها با ساختمان مغز ما ايرانيها اززمين تا آسمان تفاوت دارد;اصلا آنها يك جور به دنيا آمده‏اند و ما جورديگرى به دنيا آمده‏ايم.اگر اين طور است كه نژاد آنها با ما اين قدر تفاوت‏دارد بايد تا آخر دنيا هميشه آنها آقا باشند و ما بنده و نوكر باشيم و اصلا ازاول دنيا هم بايد همين طور مى‏بود;آنها نژاد آقا مى‏بودند و ما نژاد نوكر;

در صورتى كه اين طور نيست.اگر شش قرن به عقب برگرديد مى‏بينيدقضيه بر عكس بوده است.آنها اگر تفاوتى دارند تفاوتشان در اين است كه‏در قسمتهاى فنى انسانهايى ساخته‏شده هستند و ما انسانهاى خام وساخته نشده‏اى هستيم;از ميان استعدادهايى كه در وجود ما نهفته است‏يك هزارم آن استعدادها هم به كار گرفته نمى‏شود،ساخته نمى‏شود.

استعدادهاى بى‏شمارى به وجود مى‏آيد و در اثر مورد استفاده قرار نگرفتن و ساخته نشدن، در ده مثلا پشت‏يك گاو و يا در زراعت‏خاك‏مى‏شود.بو على سيناها به دنيا مى‏آيند ولى الفبا را هم ياد نمى‏گيرند و بعد باچه وضعى تا آخر عمر زندگى مى‏كنند و حتى خودشان هم خودشان رانمى‏شناسند و از دنيا مى‏روند.

يك ملت اگر بخواهد زندگى كند نياز به انواع سرمايه‏ها دارد كه يكى‏از آنها سرمايه‏هاى اقتصادى است.ولى كدام سرمايه از همه سرمايه‏هابالاتر است؟سرمايه انسانى.هر انسان براى خودش يك معدنى است و به‏اندازه معدن فيروزه و طلا ارزش دارد.اگر ملتى اين رمز به دستش آمده‏باشد،اين معما را حل كرده باشد،اين توانايى و توفيق را پيدا كرده باشد كه‏بتواند از انسانهايش استفاده كند و آنها را بسازد،گرچه آن ملت هيچ چيزنداشته باشد،ولى همه چيز دارد.الان بعضى از اين كشورهاى اروپايى‏اين طور هستند.مثلا انگلستان يك كشور تهى و خالى است كه نمكش راهم بايد از خارج بياورند،همه چيز را بايد از بيرون وارد كنند،ولى به‏ارزش يك چيز پى‏برده است،به ارزش ساختن افراد خودش;اين‏معدنهاى انسانى را خوب كشف كرده‏اند.وقتى اين معدنها را استخراج وآماده مى‏كنند ديگر باك ندارند كه هيچ چيز ندارند و همه چيز بايد ازبيرون بيايد.مى‏گويند ما آدم داريم،آدم كه داريم همه چيز داريم ولى اگرآدم نداشته باشيم هيچ چيز نداريم.

مساله‏اى اولين بار در كلام امير المؤمنين على عليه السلام مطرح شده است‏كه مقايسه مى‏كنند ميان ارزش مال و ارزش علم كه آيا علم با ارزش‏تر است‏يا مال؟البته بايد بگوييم علم با ارزش‏تر است،ولى هيچ فكر كرده‏ايد چراعلم با ارزش‏تر است؟چون علم يعنى انسان،يعنى عاملى كه انسان رامى‏سازد.ثروت عاملى است غير انسانى از نوع جماد،نبات و يا حيوان.

نفت‏يك ثروت است ولى جماد است.اينكه آيا علم بهتر است‏يا مال، مقصود اين نيست كه يا مال داشته باشيم و علم نداشته باشيم و يا علم‏داشته باشيم و مال نداشته باشيم،بلكه مقصود اين است كه كدام در درجه‏اول است.اگر ملتى مال داشته باشد ولى علم نداشته باشد،يعنى انسان‏نداشته باشد،آن مال و ثروتش بيش از آن مقدار كه خورده خودش بشود،خورده ملتهاى ديگر مى‏شود،بلكه همين مال و ثروت ممكن است اسباب‏بدبختى او شود.ولى اگر ملتى علم داشته باشد،آدم داشته باشد،انسان‏داشته باشد،مال و ثروت را به دست مى‏آورد.علم اگر باشد ثروت را به‏دنبال خود مى‏آورد،ولى ثروت نمى‏تواند علم را به دنبال بياورد.

مرحوم سيد جمال الدين اسد آبادى معروف وقتى كه در مصر بود به هر جاكه مى‏رفت مردم را بيدار و آگاه مى‏كرد،با استعمار در همه جا مبارزه‏مى‏كرد و ريشه نهضتهايى كه در شرق اسلامى صورت گرفت اين مرد بود.

در مصر انقلابى بپا كرد.استعمار انگلستان عجيب به وحشت افتاد.

تبعيدش كردند.وقتى او را سوار كشتى كرده و مى‏خواستند ببرند دوستان‏و ارادتمندانش خواستند مقدارى پول به او بدهند تا همراه خود داشته‏باشد.قبول نكرد.گفتند:آخر تو يك آدم اسير چرا اين پول را قبول‏نمى‏كنى؟گفت:شير هر جا كه برود طعمه خود را پيدا مى‏كند;من هر جا كه‏باشم اين قدر علم و هنر دارم كه بتوانم زندگى خودم را اداره كنم.

اين است كه مى‏گويند سعادت ملتها به داشتن استحكامات نيست،به‏داشتن معدنها و ساختمانها نيست،فقط به داشتن يك چيز است:داشتن‏انسانهاى ساخته شده.از اينجا مى‏توانيم بفهميم كه چرا پيغمبران در ميان‏صنعتها و اختراعها و فنون،تنها به يك فن و صنعت مى‏پردازند و آن‏صنعت انسان سازى است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: